Werknemers, ZZP-ers en ziek zijn

Ziek zijn we allemaal wel eens, toch? En dan melden we ons een dagje ziek. Maar hoe doe je dat als je ZZP-er bent? En ben je als ZZP-er misschien minder vaak ziek?

Geaccepteerd

In Nederland is het een vrij normaal verschijnsel dat je een aantal dagen per jaar “ziek” bent.  Onze kinderen mogen best een dagje thuis blijven “omdat het zich niet zo lekker voelt”. Op het werk zijn we niet verbaasd als de collega een paar keer per jaar eventjes moet “uitzieken”.  Enkele keren per jaar worden we geholpen door de nieuwsgeving over een “griepgolf”, de “hooikoorts barometer” en natuurlijk de dagen dat het te koud of te heet is om normaal te kunnen werken.

Klagen

Dat we bekend staan als een klagend volkje, heeft mede hiermee te maken. Als de bekende “scheet ons dwarszit”, dan vinden we dat we het recht hebben om thuis te blijven. Of op zijn minst om niet naar de werkplek te hoeven. Daar zijn we dan immers toch minder productief, loop je de kans dat je collega’s aansteekt en bovendien is de werkplek vaak niet de meest geschikte plek om “beter” te worden.

Ziekteverzuim

Bij een gemiddeld bedrijf ligt het ziekteverzuim dan ook al snel op 5%. Dat betekent dat een werknemer die 200 dagen per jaar werkt, gemiddeld zo’n 10 dagen per jaar niet op het werk verschijnt. Een bedrijf met 20 werknemers  mist zo een volledige baan aan werknemers die zich ziek melden. Een behoorlijke kostenpost, nog afgezien van het feit dat de andere collega’s het werk van de zieke collega even er bij moeten doen.

Regelingen

De baas betaalt de zieke werknemer gewoon door. Daartoe is hij bij wet verplicht. In geval van 1 of meerdere dagen, maar het kan net zo goed maanden duren. Tegenwoordig is de werkgever verplicht om de ziektekosten door te betalen tot maximaal 2 jaar.

ZZP

Maar wat als je een ZZP-er bent? Een zelfstandige, zonder personeel. Jij bent dan vaak de enige die het werk kan doen, geen collega die het even van je overneemt. Jouw opdrachtgevers willen ook graag dat het vooraf geregeld is hoe de werkzaamheden worden voortgezet ingeval van ziekte of arbeidsongeschiktheid. Ofwel: jij zorgt voor vervanging dus iemand die de werkzaamheden overneemt, ofwel de betaling voor de klus wordt stopgezet.

AOV

Een Arbeids Ongeschiktheid Verzekering, zeg maar de financiële voorziening voor zelfstandigen in geval van ziekte of langdurige ongeschiktheid, is een oplossing. Wel een dure overigens. En zoals bij vele verzekeringen: er zijn veel voorwaarden, uitsluitingen en beperkingen als er een beroep op wordt gedaan…..

Arbeidsmoraal

Het is dan ook niet zo raar dat onder de sterk groeiende groep ZZP-ers, inmiddels ruim 1 miljoen, een meerderheid is die zich niet verzekert. Uit kosten oogpunt, maar weldegelijk ook met de volgende redenering: “Ik heb geen tijd om ziek te zijn” of “ik werk wel door als ik me ziek voel, dan maar met wat meer medicijnen en de rust pak ik dan wel in privé tijd”. Het lijkt er op dat er verschillende vormen van “ziek zijn” bestaan. Of op zijn minst een verschil in hoe je er mee om gaat.

Wanneer ben je ziek?

Deze vraag dient zich op. En ook: zijn werknemers vaker ziek dan ZZP-ers? Dat lijkt me vreemd. Ligt de grens dan misschien lager bij werknemers? Misschien. In ieder geval is het “belang” anders. Zou een werknemer zich net zo vaak en net zo makkelijk ziek melden als hij/zij daarbij direct in de portemonnee werd getroffen? Als er bij herhaling reden is om de arbeidsovereenkomst te beëindigen? Natuurlijk hebben we een aantal arbeidsrechten opgebouwd en vaak zijn die ook zwaarbevochten tot stand gekomen.

Begrijp me goed, ik ben geen voorstander van het versoepelen van allerlei rechten voor werknemers. Maar ik kan me wel voorstellen dat er een moment kan komen waarop er andere eisen worden gesteld aan “ziek zijn”. Of andere regelingen. Regelingen bijvoorbeeld waarbij de werknemer een bonus krijgt bij minder dan een x-aantal ziektedagen per jaar. Of maatregelen treft om ziekte te voorkomen, waarbij overigens ook de werknemer een (flinke) duit in het zakje kan doen.

Leefstijl

Het verschil tussen vaak ziek zijn en nooit of minder vaak ziek zijn, ligt voor een deel in hoe we zelf een inschatting maken in de ernst van het ziek zijn. Immers, we zijn zelf vaak de eerste die bepalen of we ziek zijn of niet. Maar los daarvan is het natuurlijk zo dat we voor een deel ook zelf verantwoordelijk zijn voor ons ziek zijn. Ik heb het dan niet alleen over de “maandagochtend ziekmelding” (te ruig weekend, bijkomen op maandag), maar ook over te weinig weerstand of futloos zijn als gevolg van leefstijlfactoren: voeding, overgewicht, onregelmatig slaappatroon, roken en drinken als verslaving, te weinig energie, hoe ga je om met stress enzovoort.

Preventie

Het zou goed zijn als werknemers, werkgevers maar ook ZZP-ers, inzien dat preventie zichzelf altijd terugbetaalt. Preventief werken aan je gezonde leefstijl, voorkomen dat je “zomaar” ziek wordt, minder ziektedagen, meer energie als je aan het werk bent, meer inkomsten of werkbare productieve dagen. Zo maar een paar pluspunten die een investering in de eigen gezondheid meer dan waard maken. Als Leefstijlbegeleider/trainer wil ik daar graag mijn bijdrage aan leveren.